Theo chân ông Trần Quang Trân - Giám đốc Lâm trường huyện đến thăm mô hình vườn ươm cây giống, chúng tôi được chứng kiến một khu vực sản xuất giống cây trồng hiện đại từ hệ thống mái che, khuôn viên đến hệ thống vòi quay phụ nước tự động. Vườn ươm cây giống này mỗi năm cung cấp vài triệu giống cây trồng các loại cho nhân dân.

Cán bộ kỹ thuật của Lâm trường huyện kiểm tra cây keo giống mới tạo hom

Trong số các cây giống đòi hỏi kỹ thuật cao có cây keo lai được thực hiện bằng kỹ thuật giâm hom. Ông Triệu Quang Trân - Giám đốc Lâm trường huyện cho biết: Mỗi năm,vườn ươm chuẩn bị khoảng trên 2 triệu cây keo giống cho nhân dân. Trước đây, Lâm trường thực hiện gieo ươm hạt giống, tuy nhiên do giống đắt và tỷ lệ cây sống không cao nên hiện nay chủ yếu thực hiện bằng kỹ thuật giâm hom. Các quy trình kỹ thuật đòi hỏi nghiêm ngặt từ chọn giống mẹ ban đầu, chọn đất ươm, phân bón đến thực hiện quy trình cắt cành giâm hom. Cây giống phải được chăm sóc bảo vệ cẩn thận, đặc biệt là phải tạo nhiệt độ ổn định để cây phát triển, sau đó đưa ra ngoài vườn ươm tự nhiên cho cây thích nghi với điều kiện thời tiết khí hậu. Khi đảm bảo các tiêu chuẩn mới cấp cho nhân dân. Sau khoảng 5 năm, khi cây giống mẹ đã qua nhiều lần cắt hom thì phải gây trồng vườn giống mới một năm trước khi hủy vườn giống cũ.

Ngoài phát triển giống cây keo, hàng năm, Lâm trường huyện Chợ Mới cũng thực hiện gieo ươm khoảng 1 triệu cây quế, 30 nghìn cây hồi, hơn 100 nghìn cây lát và khoảng 300 nghìn cây mỡ. Mỗi loại cây trồng đòi hỏi một quy trình kỹ thuật nhất định. Những năm gần đây, ngoài đảm bảo số lượng cây con giống cho nhân dân địa phương, huyện Chợ Mới còn cung cấp cây con giống cho nhân dân các huyện khác trên địa bàn tỉnh.

Hệ thống vòi quay tự động đảm bảo nước tưới cho cây giống

Ngoài việc cải thiện theo năng suất và tính thích ứng, cán bộ kỹ thuật của Lâm trường huyện đã và đang tập trung nghiên cứu các chỉ tiêu về chất lượng và khả năng kháng sâu bệnh. Trên cơ sở đánh giá các chỉ tiêu về tính chất cơ, vật lý của gỗ, các hoạt động nghiên cứu, phát triển và sản xuất giống cây lâm nghiệp trong thời gian tới được thực hiện theo hướng gắn kết chặt chẽ giữa nghiên cứu chọn giống truyền thống với ứng dụng công nghệ sinh học, khoa học gỗ, lâm sinh và sâu bệnh rừng. Việc nghiên cứu ứng dụng với công tác khuyến lâm sẽ được tiến hành đồng bộ từ chọn tạo giống, nhân giống và biện pháp lâm sinh phù hợp trong sản xuất rừng bền vững cho các loài cây trồng rừng chủ lực cung cấp gỗ lớn, gỗ giấy hoặc tăng sức chống chịu sâu bệnh và hạn hán. Việc khảo nghiệm mở rộng và xây dựng các mô hình một cách có hệ thống cho các giống mới bằng công nghệ mô, hom và xây dựng vườn giống được thực hiện sẽ giúp đưa nhanh các giống chất lượng cao tới người trồng rừng.

Cây con giống được đưa ra vườn ươm tự nhiên để cây thích nghi với  điều kiện thời tiết khí hậu

Ngày nay, đi dọc các xã của huyện Chợ Mới đâu dâu cũng dễ bắt gặp một màu xanh bạt ngàn của những cánh rừng sản xuất thâm canh. Vụ trồng rừng năm 2015, huyện Chợ Mới lại tiếp tục là một trong những huyện về đích sớm nhất với tổng diện tích thực hiện được 2.061ha, đạt 137% kế hoạch, trong đó, rừng trồng theo Dự án 147 được trên 1.720ha, rừng trồng của Lâm trường huyện được 150ha và rừng phân tán trong nhân dân được 190ha. Trong đó nguồn giống chủ yếu do Lâm trường huyện cung cấp, ngoài ra một phần do nhân dân tự gây giống trồng rừng. Có được kết quả đó là do huyện đã áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất nên chủ động được nguồn cây con giống đảm bảo số lượng, chất lượng cho công tác trồng rừng.

Ông Nông Văn Phương - Trưởng thôn Phiêng Dường, xã Yên Cư cho biết: Hàng năm, nhân dân trong thôn đều đăng ký trồng rừng với các loại giống như hồi, quế, keo, lát, mỡ… Các giống cây trồng do huyện cấp đảm bảo chất lượng, tỷ lệ cây sống được nghiệm thu hàng năm đều đạt cao trên 90%. Cây sinh trưởng và phát triển tốt nên người dân rất yên tâm, tin tưởng vào chất lượng cây giống phục vụ trồng rừng của huyện.  

Trong thời gian tới, để đảm bảo trồng rừng theo kế hoạch, Lâm trường huyện đã và đang tập trung đầu tư, áo dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất giống cây lâm nghiệp chất lượng cao gắn với nâng cấp, sửa chữa các vườn ươm giống ở địa phương để tiếp tục đáp ứng nguồn giống đảm bảo cả về số lượng lẫn chất lượng. Huyện Chợ Mới cũng sẽ phối hợp với các cơ quan chuyên môn tham mưu, kiểm tra, đánh giá tình hình sản xuất giống và đề xuất giải pháp về chiến lược sản xuất giống, cơ cấu giống cây trồng rừng phòng hộ, trồng rừng sản xuất thâm canh. Bên cạnh đó, các cơ quan, địa phương cũng cần tuyên truyền để nhân dân lựa chọn cây giống lâm nghiệp đã qua kiểm định, kiểm nghiệm hoặc có giấy chứng nhận bảo đảm chất lượng, đạt tiêu chuẩn kỹ thuật mới đưa vào trồng rừng để nâng cao hiệu quả sản xuất lâm nghiệp trên địa bàn./.